Yöresel
yiyeceklerin temelinde genellikle mısır ve mısır unu bulunmaktadır.
Bunun böyle olması da tabiidir. Eskiden anbarda mısır oldu mu korkacak
bir şey yoktu. Evde her zaman ekmek varsa yiyecek de var demekti.
Mısır
ekmeği pişirmenin iki safhası bulunmaktadır. Bir; ekmeğin piş irileceği
pelekiyi bu işe hazırlamak, ikincisi de ekmek hamurunu yoğurmak.
Pelekiler
üç kiloluktan altı kiloluğa kadar küçükten büyüiğe doğru sıralanır.
Diyelimki üç kiloluk pelekide ekmek yapmaya karar verdik: Tok bir ateş
yakar, ateşin iki yanına demir ayakları koyarız, pelekiyi ağzı aşağı
olarak bu demirleıin üzerine yerleştiririz.
Ateş
pelekiyi iyice kızdırırken bol köz ve kül de bırakır. Bu arada ekmek
hamurunu sıcak su ile yoğurmak için yanan ateşin kenarına bir güğüm su
konur.
Peleki
ateşin Üzerinde pişedursun, biz diğer yandan ekmek hamurunu hazırlarız.
En eskilerde ekmek teknesi ağaçtandı ve çekme olarak yapılırdı.
Anbardan üç kiloluk un alarak ekmek teknesine elekleıiz. Tuz kalın
olduğundan bir kapa konur ve sıcak su ile temizlendikten sonra
eritilerek teknedeki unun ortasına dökülür, yeteri kadar da el yakan
sıcak su ilave edilir ve hamur iyice yoğrulur. Bu arada sıcak su eli
yakar ve hamur parmaklara yapışır. Bunun için hamuru yoğuran kadın,
yanında bir sahanla bir miktar soğuk su alır ve zaman zaman elini bu
soğuk suya batırarak ve parmaklardan temizliyerek işini tamamlar.
Yoğurma
işi bitince hamur yuvarlak hale getirilir ve tekneye konan bir tutam un
üzerine gezdiriliı. Bu unlar hamunın pelekiye yapış masım önler. Ekmek
hamuruna bir miktar şeker, bir miktar balli lobya unu, bir miktar
zeytinyağı koymak ekmeğe tad verir. Süt ve yumurta da konabilir. Hamur
tarif edildiği gibi yoğrulduktan sonra sıra pişirmeye gelmiştir. Şimdi
de ekmeğin pişiıilmesini görelim.
Peleki,
iyice piştiğine emin olunduktan sonra (Pişmiş pelekinin üzerine
bırakılan bir damla su hemen buharlaş ir) bir kukari ve bir parça
paçavra yardımıyla ateş in üzerinden alınır ve yana çekilir. Hazırlanan
hamur sıcak olan pelekiye yerleştirilir ve çevirme ekmek yapilacaksa
peleki paçavra ile dildendirilir, içindeki hamur elin ayasına alınarak
pelekiye ters konur. Böylece yapışmayı önleyen un da görevini
yapmıştır. Ateşteki közler ve küller kenara çekilerek peleki, alttan da
kızmış olan ocak taşının üzerine sürülür ve üzeri bir sacla
kapatılarak, sac üzerine hafif bir ateş yakilır. Aıtan küller ve
közlerle pelekinin çevresi çepeçevıe sanlır. Böylece pelekideki ekmek
alttan, üstten ve yanlardan yavaş yavaş pişer. Üstten kızarmışsa pişmiş
demektir. Iyi bir usta, ateşi ustalikla yakarak olduğu gib bırakır ve
ekmeğin pişip pişmediğini kontrol etmeye gerek görmez.
Sıcak ekmek, tereyağı ve minci ile katık edilince bir hoş olur. Aclığı fevkalade giderir ve başka bir şey istemez.
Her
yerde birinci yemek olarak alınan sulu çorbalar Rize bölgesinde pek
fazla bilinmez. Birinci yemek olarak sofraya gelenler genellikle tava
yemekleridir. Bu yemekler sofraya sıcak olarak getirilirler. Turşu
kavurması, muhlama ve bunların değişik çeşitleri gibi. Rize'de bazı
sulu yemekler "manca" diye adlandınlır. Bunlar çorba türü yemekler
olarak mütalaa edilebilirse de umumiyetle tava yemeklerinden sonra
ikinci yemek olarak alınırlar. Fasulye mancası, lahana mancası, kabak
mancası gibi.
*********************************************************** KORKOTO ÇORBASI VEYA AYRAN ÇORBASI
Korkoto : Kırılmış mısır
Malzemeler: İki su bardağı korkoto, Bir su bardağı ayran, İki çorba kaşığı tereyağı
Yapılışı:
Önce korkoto suya atılır, ayran ve tuz katılır, tereyağı konup
pişirilir. Günümüzde; salça tereyağmda pişirileıek servis yapılırken
çorbanın üzerine gezdirilmektedir.
Malzemeler: Uç su bardağı kuru fasulye, Domates büyüklüğünde içyağı, Iki baş ortaboy soğan veya soğana karşılık prasa yaprağı
Yapılışı:
Once kuru fasulye suda pişirilir. Soğanlar veya prasa yapraklan ayrı
bir kapta pembeleşinceye kadar yağda kavrulur, fasülye, içyağı, tuz ve
su ilave edilip pişinceye kadar yeniden kaynatılır. Kemik ilave
edilirse daha lezzetli olur. Nane katılarak yenir.
************************************************************ HOPİ VEYA HUPI ÇORBASI
Malzemeler:
Uç yoğurt kasesi hopi. (İçiyle birlikte kurutulmuş kuru fasulye), bir
kaşık tereyağı, Bir domates büyüklüğünde içyağı, İki baş soğan veya
bunun kadar prasa yaprağı
Yapılışı:
ince doğranmış soğanlar veya prasa yaprakları yağla kavmlur. Kırılmış
fasülye hopileri içine atılarak karıştırılır, su ve tuz ilave edilip
piş irilir. Kemik ilave edilerek pişirilirse iyi olur. Nane ve sarmısak
ilave edilerek yenir.
Malzemeler: Bir beyaz kabağın dörtte biıi, Bir su bardağı kuru fasülye, Uç çorba kaşığı yağ.
Yapılışı:
Kabuğu soyulan kabak kuşbaşı şeklinde doğranır, kazana konup ayrı bir
kapta piş erken başka bir kapta pişirilen kuru fasülye, tuz ve yağla
birlikte kabağa ilave edilir. Kum fasulye yerine taze fasUlye
kullanılabilir. Çorbaya bulgur, arpa veya pirinç ilave edilebilir.
Malzemeler:
Bir kilo taze fasülye, iki baş soğan veya soğan yerine yeteri kadar
prasa yaprağı, beş diş sarmısak, iki kaşık tereyağı veya zeytinyağı
Yapılışı:
Bir kilo daneli fasülye kırılarak kazana konur, yeterince pişirildikten
sonra bir süzgeçte süzülür. İnce doğranmış soğan veya soğan yerine
prasa yaprağı yağda kavrulur. Süzgeçte süzdüğümüz fasülyeler önceden
hazırladığımız sarmısak, soğan kavruntusuna ilave edilir; tuzu konulup
10-15 dakika tavada veya kazanda kavrulur, sıcak yenir.
******************************************************** TURŞU KAVURMA VEYA TURŞU TAVALISI
Malzemeler:
Bir kilo fasülye turşusu, üç baş soğan veya buna denk prasa yaprağı,
beş diş sarmısak, iki kaşık tereyağı veya buna denk zeytinyağı
Yapılışı:
Fasulye turşusu bir gün önceden suya konur, tuzu çıkartılır. Hiç su
kalmayacak şekilde elle sıkılır. Soğanlar, ay şeklinde bir tavaya
doğranırlar ve zeytinyağı ile penbeleşinceye kadar kavrulurlar. Daha
sonra hazırlanan turşu, tavaya ilave edilir, ezilmiş sarmısak ve az bir
miktar biber konarak 10-15 dakika kavrulur. Sıcak veya soğuk olarak
yenebilir. Eskiden ilk yemek olarak ve mısır ekmeği ile birlikte
yeniyordu. Bir lokma ekmek tavaya uzanıyor ve parmaklar yardımıyla bir
tutam turşu alınıp ağıza getiriliyordu. Günümüzde ise turşu kavurma,
salata gibi sofraya konulmakta ve iştah açıcı olarak alınmaktadır.
*********************************************************** PAZI TAVALISİ VEYA PAZI KAVURMASI
Malzemeler: Dört bağ pazı, üç baş soğan veya buna denk prasa, beş altı diş sarmısak, ki kaşık tereyağı
Yapılışı:
Soğanlar halka halka doğranıp yağda kavrulur. Haşlanıp süzülen pazılar
sıkılarak yağda kavrulmuş soğana ilave edilir. Ezilmiş sarmısak ve tuz
konup 10-15 dakika kavrulur.
********************************************************* TOMARI TAVALISI VEYA KAVURMASI
Tomari
sulak yerlerde, ırmak kenarlarında kendiliğinden yetişen otsu bir
bitkidir. Yapraklan pazı yaprağı genişliğinde ve pazıdan biraz daha
serttir. Tomari kavurması Pazı kavurması gibi yapılmaktadır. Pazı ve
tomari karışımı olarak da yapilabılır.
Malzemeler: Dört bağ pazı, bir bardak korkoto (Kırılmış Mısır) , iki baş soğan, iki kaşık tereyağı.
Yapılışı:
Once pazılar bir kazanda haşlanıp süzülür. Doğranmış soğanlar yağda
kavrulur. Daha önce haşlanmış ve süzülmüş pazılar doğranarak kazana
ilave edilir, daha önce ıslatılmış korkoto, su ve tuz konur, karabiber
katılır, 20 ila 30 dakika pişirilir. Pirinçli ispanak yemeği kıvamında
veya biraz daha katı olur. Korkoto yerine bulgur veya pirinç konabilir.
********************************************************** KARA LAHANA DOLMASI
Malzemeler: Dört bağ lahana, iki baş soğan, bir su bardağı korkoto, iki kaşık tereyağı veya iç yağı.
Yapılışı:
Eritilmiş yağda soğanlar kavrulur. Doğranmış haşlanmış ve süzülmüş
lahanalar buna ilave edilir. Suyu, tuzu, ve acı biberi konulduktan
sonra 20-30 dakika kadar pazı dolması kıvamında pişirilir. Suyu tuzu
konulurken daha önceden ıslatılmış korkoto da ilave edilir. Korkoto
yerine bulgur ve pirinç de konabilir.
Malzemeler:
Altı bağ lahana, bir domates büyüklüğünde içyağı, bir kase fasülye, iki
kaşık mısır unu, iki kaşık tereyağı, bir kiloya yakın kemik, bir miktar
acı biber (Lav Biberi)
Yapılışı:
Lahanalar önce yıkanıp temizlenir. Daha sonra elle bükülerek doğranır,
fasülye ile beraber veya ayrı ayrı haşlanır ve süzlür. Lahana
kaynatılıp süzülmezse tadı acı olur. Kazana su koyarak bütün malzeme
buna ilave edilir. Tuzu biberi konur, yarım saat pişirilir.
********************************************************** EZME LAHANA VEYA VURMA LAHANA
Malzemeler:
Altı bağ kara lahana, bir domates büyüldüğünde içyağı, bir kaşık
tereyağı, bir bardak içyağı, bir bardak un, az miktarda acı biber.
Yapılışı:
Once, temizlenmiş ve doğranmış lahana ve fasülye ayrı ayrı haşlanır ve
süzülürler. Mısır unu dışında bütün malzemeler ve tuz kazana konur,
kaynatılmış su ilave edilir ve pişirilir. Suyu bir başka kapa alınıp
ezme işine girişilir. Lahanayı ezmek için özel bir kutali (Kepçe
uzunluğunda düz yontulmuş ağzı dört parmak kalınlığında ve genişliğinde
bir araç) veya kepçe kullanılır ve lahana muhallebi kıvamı alıncaya
kadar ezilir. Ezme işi bitince lahanadan daha önce alınmış olan su ve
bir miktar mısır unu kazana yavaş yavaş ilave edilir ve 5 ila 10 dakika
karıştırılarak kaynatılır. Ezme lahanaya damak zevkine göre tatlı
kabağı, taze fasülye, taze mısır veya pazı ilave edilebilir.
Lahana
rohtikosu ayrı bir yemek olmayıp ezme lahanadan yapılan bir yiyecektir.
Ezme lahanaya ufalanmış mısır ekmeği ve tereyağı katarak kaynatilır.
Eğer kavurma konursa daha lezzetli olur.
********************************************************* LAHANA SARMASI VEYA ETLİ LAHANA DOLMASI
Malzemeler: Altı veya yedi bağ kara lahana, üç baş soğan, bir kilo ince kıyılmış et, bir kase korkoto, maydonoz.
Yapılışı:
Soğanlar ince ince doğranır. Yeteri kadar tuzla ovulur, ince kıyılmış
et, korkoto, maydonoz, tuz, su ilave edilerek dolma içi hazırlanır,
daha önce haşlanmış süzülmüş lahanayaprakları ile sarılır. Dolmaların
üzerini geçmiyecek kadar su konulup kazanda pişirilir, sıcak servis
yapılır. Kazanın en altına kemik konursa daha lezzetli olur. Korkoto
yerine bulgur veya pirinç konabilir.
Kendiliğinden yetişen ısırgan otundan yapılan yemeğin tarifi Çayeli'nden alınmıştır.
Yapılışı:
Taze ısırgan yıkanır, haşlanır ve süzülür. Iki baş kıyılmış soğan bir
tencerede bir kaç kaşık yağla kavrulur, salçası ve süzülmüş ısırganlar
tencereye konur. Yeterince kaynar su ile iki bardak süt ve tuz ilave
edılır. İsteğe göre karabiber de konabilir. Isırgan yemeğinin bazı
hastalıldara yararlı olduğu söylenmektedir.
********************************************************** HAMSİ İLE YAPILAN YÖRESEL YEMEKLER
Bu
bölümde hamsinin her yerde yapılan ızgarası, tavası ve buğulamasından
değil, yöreye özgü hamsili yemeklerden bahsedilecektir. Bunların
başlıcaları hamsili ekmek, hamsili plav, hamsi çığırtası, hamsi köftesi
ve kiremitte hamsi adları altında yapılan hamsii yiyeceklerdir.
Tuzlanarak bir aydan fazla bekletilen hamsi olgunlaşına sardalya veya
torik gibi çiğ olarak ta yenebilir. Tuzlu hamsi suya konarak tuzu
alınır, kılçığı çıkarılır, limon, maydonoz ve zeytinyağı ile beslenerek
güzel bir yiyecek olur. Sofralarımızda salata gibi alınabilir.
Malzemeler:
Bir bağ pazı, bir bağ taze soğan veya buna denk kuru soğan, Bir bağ
prasa yaprağı, bir iri domates büyüklüğünde içyağı, dört bardak mısır
unu, iki kaşık tereyağı, bir avuç nane, iki kase hamsi.
Yapılışı:
Önceden suya konmuş hamsiler kılçıklarından ayıklanır. Bütün sebzeler
ve içyağı ince ince doğranır, elenmiş un ve kaynar su ilave edilerek
karıştırilır ve ekmek hamuru şeklinde hafifçe yoğrularak mısır ekmeği
gibi pelekide pişirilir. Pişirmeden önce tuzu kontrol edilmelidir.
Hamsi ve içyağı kendiliğinden tuzlu olduğundan tuz ayarı buna göre
yapılmalıdır. Hamsili ekmeğin hamuruna su yerine kaymaklı süt ve
yumurta katılırsa daha da lezzetli olur. Sıcak olarak yenirse daha
lezzetlidir.
Malzemeler:
Bir bağ pazı, bir bağ taze soğan veya buna denk yerli prasa yaprağı,
iki bardak ince mısır unu veya buna denk buğday unu'da olabilir, bir
tas tuzlu hamsi, bir yumurta büyüklüğünde içyağı. Kızartma için
zeytinyağı yoksa tereyağı.
Yapılışı:
Hamsiler önceden suya konarak ayıklanır, kılçıklarından temizlenir,
hamsi, un, kıyılmış pazı ile soğan içyağı ile karıştırılarak ekmek
hamuru gibi hafifçe yoğrulur, tuzu kontrol edilir. Yumurta katılırsa
daha iyi olur. Bir santim kalınliğında veya daha ince yayılarak tavada
kızartılir. Çığırta hamuruna köfte biçimi verilerek de kızartılabilir.
Hamsili
plavın ilk şekli "Hamsili Rasti" yemeğidir. Korkoto, azmiktarda pazı
veya prasa yaprağı, kılçığı alınmış tuzlanmış hamsi ile birlikte karış
tınhr, yağı konarak kazanda plav gibi ve plav kıvamına gelinceye kadar
piş irilir. Hazırlanan malzeme tepsiye konarak peleki veya kuziııada
piş irilebilir.
Hanısili
Plavın Malzemesi: Bir kilo veya bir tas hamsi. (Taze veya tuzlu hamsi
olabilir), dört bardak pirinç, Uç baş soğan, bir avuç nane, Bir buçuk
bardak zeytinyağı veya tereyağı.
Yapılışı:
Hamsi tuzlu ise suya konur ve tuzu alınır. Taze veya tuzlu olsun önce
hamsilerin kılçildan tenıizlenir. Pirinç yıkamp tenıizlenir, hamsi
hariç, diğer hazırlannıış malzeme ile karış tınlır, iki bardak pirinc
üç bardak su hesabıyla suyu konur. Tepsiye bir sıra hamsi dizildikten
sonra üzerine hazırlanmış malzeme konur ve en üstünede bir sıra daha
hamsi dizilir. Tepsi pelekide veya fırında pişirilir. Sıcak veya soğuk
olark salatalık veya ayranla yenir.
Bu
gün hamsi pilavı baharat, maydonoz , kuş üzümü ile
zenginleştirilmektedir. Hamsili pilava, kuş başı doğranmış pateteste
konabilir. Genellikle hamsili plav yapılınca başka yemek yapmaya gerek
görülmez.
********************************************************** PELEKIDE VEYA KIREMİTİE HAMSİ
Yapılışı:
Taze hamsi başları kesilerek temizlenir ve tuzlanır. Bir oluklu kiremit
alınarak üzerine kumar yaprağı veya lahana yaprağı serilir. Temizlenmiş
hamsi yaprağm üzerine dizilir, üzeri aynı tür yaprakla örtülür ve en
üstte bir oluklu kiremit daha konarak ocağa veya ateşe sürülür ve
üzerine közler çekilerek pişirilir. Kiremit yerine peleki de
kullanılabilir. Kiremite dizilen hamsiler pelekiye dizilir, üzeri sacla
örtülerek üzerine ateş yakilır ve pişirilir.
Malzemeler:
Bir kilo tuzlu hamsi, dört dilim bayat ekmek, üç yumurta, yarım su
bardağı mısır unu, karabiber, maydonoz, tuz ve yağ.
Yapılışı:
Tuzlu hamsi akşamdan suya konarak tuzu alınır. Kılçığı temizlenek ince
ince doğranır. Bayat ekmek hamsilerin üzerine ovulur. Karabiber,
yumurta tuz konarak maydanozla birlikte iyice karıştırılıp yoğrulur.
Ceviz büyüklüğüne getirilerek tavada kızartılır.
Malzemeler: Üç tahta kaşığı mısır unu, üç kaşık tereyağı, bir kase tel veren peynir, İlik SU ve tuz.
Yapılış
ı: Bakır bir tavada tereyağı eritilir. Mısır unu konulup penbeleş
inceye kadar kavrulur. Tavaya ilik su ve peynir ilave edilir. Peynirin
tuzuna göre tuzu ayarlanır. Hafİf ateşte karıştırılarak yağını üzerine
verinceye kadar pişirilir.
Muhlama
tel veren peynirle yapılabileceği gibi hertürlü peynirle veya minci ile
de yapılabilir. Peynir ve minci sade olarak da yağda pişirilebilir.
(Buna pişirmek yerine ısıtmak demek daha doğru olur). Yağda sade olarak
pişirilen peynire peynir muhlaması, yağda sade olarak pişirilen minciye
de minci muhlaması denir.
Hemşin
yöresinde bir miktar kaymak alınarak tavaya konur, ateş üzerinde
kaynatılır, içerisine yavaş yavaş mısır unu ilave edilir. Daha sonra
bir miktarda ince ince doğranmış köy peyniri konmak suretiyle sıcak
olarak servis yapılır. Bu muhlama şekline adı geçen yöremizde "kaymak
muhlaması' denmektedir.
Malzemeleri: Bir litre kaymaklı süt, bir kase köy peyniri, üç tahta kaşığı mısır unu, yeterince tuz.
Yapılışı:
Kaymaklı taze süt süzgeçle süzülerek bir tavaya boşaltılır. Tava ateşe
konarak kaynatılmaya bırakılır. Elenmiş mısır unu, kaynayan süte yavaş
yavaş ve karıştırılarak ilave edilir. Normal kıvama gelince ince
doğranmış köy peyniri ve tuz konur. Peynirin hoşmer içine erimesiyle
birlikte sıcak servis yapılır.
Hemşin
yöresinde kaymağı alınmış süt içeresine mısır unu karıştırılarak
yapılan tava işine "Kotniyar" denmektedir. Kotniyara peynir konmaz.
Hoşmer, muhlama gibi yenir ve yerken yağ tavada göllenir.
Değişik şekillerde yapılan haşılın Salaha Bölgesinden aldığımız bir tarih aşağıda verilmiştir.
Haşıl,
kavut unuyla yapılır. Kavut unu; kavrulmuş kabak çekirdeği, kavrulmuş
balli lobya (soya fasulyesi) ve kavrulmuş mısırın değirmende öğütülmesi
ile elde edilen bir undur. Tavaya yeter miktarda su ve yeter miktarda
kavut unu konarak pişirilirken sürekli karıştırılır. Bir miktar tuz
ilave edilir. Pişme işi tamamlanırken yemek de ekmek hamuru kıvamma
yaklaşır.
Dikkat edilirse, haşıl yağsız olarak pişirilmektedir. Fakat, yağla yenir.
Haşıl sıcak olarak sofraya almmakta ve ortasına bir kaşık tereyağı konularak
yenmektedir. Haş ila kaşık salan kişi, kaşığmı haşılin ortasındaki tereyağına bandırır.
Ortadaki yağ bitince aynı yere yoğurt dökülür ve yemeye devam edilir. Haş il
hangi tavada pişmişse o tava ile sofraya gelir ve servis yapılmaz.
Ikizdere'den aldığınıız bir örnek de şöyle:
Malzemeleri: Mısır unu, tereyağı, su, süt veya yoğurt.
Hazırlanışı:
Mısır unu suya karıştırılarak pişirilir. İyice pişen bu karışıma bol
miktarda tereyağı kanştırılır, pişimıe işine devam edilir. Çok katı bir
kıvama gelen yemek bir miktar soğumaya bırakılır. Birazcık soğuduktan
sonra üzerine süt veya yoğurt dökülerek yenir.
Malzemeler: Sıcak mısır ekmeği, tereyağı ve mıncı.
Hazırlanışı: Sıcak mısır ekmeğinin içi yayvan bir kap içersine boşaltılır.
İçersine bol miktarda tereyağı ve tuzlu minci (Lor) katılarak karıştırılır. Mısır
ekmeğinin sıcağında yağ, ekmeğe ve minciye sirayet eder. Soğutulmadan yenir.
Sıcak
ekmek bulunmadığı zamanlarda soğuk ekmek bir tavanm içine ufaltilıp
yağı ve mincisi konur. Sonra hafif ateşte ısıtılarak yağın ekmeğe nufuz
etmesi sağlanır. Böylece leziz ve besleyici bir yiyecek elde edilmiş
olur.
******************************************************** PEKMEZLE YAPILAN UNLU YEMEKLER
TERMONI
Termoni
Yemeğinin Malzemesi: Bir buçuk bardak halli fasulye, bir buçuk bardak
renkli fasulye, bir bardak buğday unu, bir buçuk bardak armut pekmezi,
bir çay bardağı şeker
Yapılışı:
Balli fasulye dört bardak su ile biraz pişirilir. Renkli fasulye dört
bardak su ilavesiyle kazana konur ve ikisi birlikte pişinceye kadar
kaynatılır. Fasulyeler piş ince sekiz bardak su ilave edilerek su
kaynaymcaya kadar ısıtılır ve buğday unu sulandınlarak kazana ilave
edilir. Bir miktar yeniden kaynadıktan
sonra da pekmezi, şekeri ve tuzu konularak beş dakika daha pişirilir. Kaselere konarak ilik veya soğuk olarak yenebilir.
Bu
yemek zenginleş tirilerek de yapılabilir. Bu takdirde yemeğe bir buçuk
bardak taze mısır, bir çay bardağı bulgur, bir çay bardağı pirinç, bir
avuç karalahana ilave edilir. Armut pekmezi yerine üzüm pekmezi veya
taze şıra da konabilir.
Malzemeler:
Iki bardak renkli veya beyaz fasulye, bir bardak buğday unu, bir buçuk
bardak armut pekmezi, bir çay bardağı pirinç, bir çay bardağı şeker.
Yapılışı:
Fasulyeler dört baıtlak su ile birlikte pişirilir. Fasulyeler piş ince
sekiz bardak su ilave edilerek ve yeniden kaynatılarak pirinci konur,
buğday unu sulandınlarak kazana ilave edilir. Yeniden kanatılarak
pekmezi, şekeri, ve tuzu konur ve yeniden beş dakika karıştırılarak piş
irilir. Kaselere boşaltılarak yenir.
Yapılışı:
Bir kaşık tereyağı orta bir tavada eritilir, bir başka kapta bir su
bardağı pekmez ılık su ile açılarak tavada erimiş yağa ilave edilir. Bu
şerbet üzerine bir elle yavaş yavaş mısır unu dökerken diğer elle bu
un, bir tahta kaşıkla sürekli karıştırılır. Muhlama kıvamına gelinciye
kadar bu işlem sürdürülür.
Çok az bir tuz ilave edilerek servis yapılır.
******************************************************** BÖREK VE HAMUR İŞİ TATLILAR LAZ BÖREĞİ
Malzemeler:
Beş yumurta, yedi su bardağı süt, beş kaşık tereyağı, bir buçuk su
bardağı şeker, bir buçuk kahve fincanı nişasta, bir buçuk kahve fincanı
pirinç unu, alabildiği kadar buğday unu, tuz.
Yapılışı:
Bir kase su, iki kaşık tereyağı, bir yumurta sarısı, az tuz, bir iki
damla zeytinyağı ve alabildiğince un katılarak yoğrulur ve ondört
parçaya bölünür. Bu ondört parça ile laz böreğinin on dört yufkası
açılır.
Yapraklar
arasına konacak muhallebinirı yapılışı: Süt ve şeker kaynatildıktan
sonra az tuz konur, ayrı bir kapta pirinç unu veya nişasta, dört
yumurta sarısı, bir bardak soğuk su ile iyice çırpılır, kaynayan süte
karıştırılarak ilave edilir. Piştikten sonra bir tutam karabiber
serpilir.
Yedi
hamur tek tek açılır ve her bir yaprağına tereyağı sürülerek tepsiye
dizilir, üzerine önceden hazırlanmış olan muhallebi soğuk olarak
dökülür. Geriye kalan yedi hamurda tek tek açılarak ve tereyağı
süıiilerek muhallebinin üzerine dizilir. Arzu edilen şekilde kesilir,
üzerine tereyağı gezdirilerek fırına verilir.
Bir
buçuk bardak şeker, bir bardak su ile hazırlanan ilik şurup, fırından
çıkan böreğin üzerine dökülür. Fındık veya cevizle süslendikten sonra
ılık olarak servis yapılır.
Eskiden
kaynanaların damatlan için yaptıkları ve kızlarını her ziyaretlerinde
bir bohça yapıp damat evine gönderdikleri yüksek kalorili bir pasta
türüdür. Çokca yapılan bu lokunılar, gelin tarafmdan koca evi halkına
birer ikişer dağıtırdı ve bir ihtimal utanıp da yiyemediği zamanlarda
odasında gizlice yerdi.
Malzemeler:
Uç su bardağı tereyağı (Margaıin de olabilir), üç su bardağı yoğurt,
altı su bardağı şeker, üç yumurta, yarım limon suyu, yanm çorba kaşığı
kaıbonat, alabildiğince buğday unu ve tuz
Yapıhşı:
Şeker, yumurta ve yoğurt bir kap içine konur, şeker eriyinceye kadar
çnpilır. Şeker yağ içine erimediğinden eritilmiş ilik yağ bu karış ima
sonradan ilave edilir. Diğer yanda yarım limon suyuna karbonat katıp
karıştırarak yağh karış ima katılır ve alabildiğince un konarak kulak
memesi yumuşaklığında bir hamur yapılır. Hamur on dakika dinlendirilir.
Bu hamurdan iki yumurta büyüklüğünde parçalar alınarak avuç arasında
yuvarlayıp uzatilarak lokum şekli verilir. Yağlanmış tepsiye birer
parmak ara ile yerleştirilir, üzerine bıçakla (Z) şeklinde kesikler
atarak şekillendirilir. Pelekide ekmek pişirir gibi üzerine sac
örtülerek veya kuzinada orta hararette pişirilir.
Malzemeler: Ortaboy bir taze siyah kabak, bir buçuk kilo süt, bir su bardağı şeker, tuz.
Yapılışı:
Kabak parçalara bölünüp kabukları soyulur, küçük küçük doğranıp suyla
pişirilir. Kepçe ile iyice ezilerek süt, şeker ve tuz ilave edilir, on
dakika kadar pişirilir, sahanlara veya taslara boşaltılarak soğuk veya
sıcak yenebilir.
Büyük
pekmez tavasmda pekmez yapılacak şıra satlerce kaynatılır, bu-harlaş
arak ş ıra siner ve tatlanmaya baş lar. Artık pekmez olması ıçın yarım
saat kadar bir zaman kalmış tır. işte o zaman daha önce beyaz tatlı
kabağmdan hazırlanmış olan kabak felileıi (Uzunluğuna kesilmiş bir
kabağm ikiye üçe ayrılmış panalan) pekmez tavasına atılır. Kabaldar
tatlilaşmakta olan şıra ile birlikte pış er, giderek kahve rengi bir
renk alarak tadlaş ir. Uzun saplı bir süzgeçle pekmez tavasmdan
toplanır. Sıcak veya soğuk olarak yenebilirler.
Malzemeler: Uç kilo siyah kokulu üzüm, bir su bardağı mısır unu, tuz. Az bir miktar buğday unu katılması iyi olur.
Yapılışı:
Üzümler ezilir, şırası alınır. Gerekirse üzümlerin posası az bir suda
pişirilerek posada kalan öz de alnmış olur. Bir kazana koyduğumuz ve
kaynar hale getirdiğimiz üzüm suyuna un, yavaş yavaş yedirilir,
gerekirse şeker ilave edilir. Muhallebi kıvamına gelinceye kadar
pişirilir. Sahanlara taslara konup soguk olarak ikram edilir. Bir kaç
gün hatta daha fazla bekletmek daha makbuldur. Küflenmeye başlamış
olmak bekleme süresini belirler.
Pepeçura, pekmez için hazırlanan şımdan bir miktar ayrılarak da yapılabilir