Çocuklarda Öz Güveni Geliştirmenin 20 Yolu

Çocuğa öz saygı kazandırmak, çocuktaki öğrenme, sevme ve yeni fikirler oluşturma yeteneğini güçlendirmektedir. Öz saygı aynı zamanda çocuğun kendi kendisiyle gurur duymasıdır. Öz saygısı fazla olan çocukların sevgi dolu ve yetenekli oldukları görülmektedir. Ebeveynler, çocuğun özsaygısının ilk temelini oluştururlar. Çocuğun sevgiyi ve yeteneği hissetme derecesi, gelecekteki yaşamını olumlu yönde etkilemekte ve başarılı olmasını belirlemede en önemli faktörlerdendir.Çocuğun kendini sevgi dolu ve yetenekli hissetmesini sağlayacak ve öz saygı ve güveni geliştirecek yolları ve ailelerin bu konuda yapabileceklerini kısaca özetlemeye çalışalım.

1. Çocuğumuza şartsız sevgi göstermeliyiz.

Çocuğumuz her ne yaparsa yapsın ona eğer verdiğimizi göstermeliyiz. Mesajlarımız éSeni seviyorum,” merkezli olmalıdır. Notların çok iyi olmamasına rağmen seni seviyorum diyebilmelisiniz. Örneğin, odası karma karışıksa ve sadece yatağını toplamış ise ona “Gerçekten yatağını topladığına çok sevindim. Şimdi senden istediğim şey masanı temizlemen” diye ifade edin.

2. Çocuğunuza kızdığınızda; sorumlu olduğunu belirtin.

Eve geldiniz ve yeni aldığınız oyuncağın kırılmış olduğunu gördünüz, bu olaya çok canınız sıkıldı? Duygularınızı da iletmek istiyorsunuz. İfade için 2 yol var. Karar sizin. 1. yol “Sen kötü bir çocuksun”, “Sen aptalsın” , “sana oyuncak alanda suç, sana hiçbir şey değmez” cümleleri ile  sinirinizi yatıştırmış olursunuz. 2. yol ise “Sen böyle yaptığında ben  rahatsız oluyorum, çünkü sen oyuncaklarını bozduğunda benim canım sıkılıyor, çünkü dünya üzerinde bir tek oyunca bile sahip olamayan binlerce çocuk var” İki ifade türünde de duygularımızı ifade edebiliriz. Önemli olan anlatmak istediğimizdir. Sonuca gelince 1. yol sonunda çocuğumuz oyuncağı kırınca suç işlenir bunun sonunda da her türlü hakaret söylenebilir. 2. yol sonunda da galiba bir hata yaptım babamı da çok üzdüm, keşke üzmeseydim. Eşyalarımın kıymetinin bilmem gerek babam için önemli ve değerli birisiyim diye düşünecektir. Buradaki mesaj, duygularınızın onun çocuk dünyasına değil onun belirli davranışlarına yönelik olduğudur. Karar sizin.

3. İsteklerinizi açıkca ifade edin.

Çocuğunuzun ondan ne istediğinizi bilmesini sağlayın. Bu ona alternatif davranışları öğrenmesi için bir şans verecektir. Örneğin “ Oyuncaklarını kırmamalısın, senden oyuncaklarını daha dikkatli kullanmanı istiyorum” gibi. Dolaylı yollarla isteklerinizi anlatmaya çalışmayın çünkü muhatabınız sizi anlamayabilir.

4.  Çocuğunuzu dinleyin

Çocukların duygu ve düşünceleri çok önemlidir. Gözlemleri ve algıladıları dinlemeye değerdir. Onları dinlemek öz güveni artıran önemli sebeplerden birisidir. Yanımıza gelip bir şey anlatmaya çalıştığında meşgul olduğumuz işi bırakıp ona zaman ayırmak öz güveni artıracaktır.  Mesela 7 yaşındaki bir erkek çocuğu şöyle diyebilir:

Çocuk: “Baba sana çok kızgınım ve bir daha odama girmeni istemiyorum”.
Baba: “Sen gerçekten çok kızgınsın öylemi hımm”.
Çocuk: “Evet çünkü sen beni parka götüreceğini söylemiştim ama artık çok geç”.
Baba: “Oh, anladım. Çünkü seni dışarıda parka götüreceğim konusunda söz verdim ve bu sözü tutmadım. Gerçekten üzgünüm. Çok geç vakte kadar çalıştım ve seni aramayı da unuttum. Bunu yarına alabilir miyiz?”

Aktif dinlemeyle aileler, olayları daha çok çocuğun gözünden görmeye başlamakta ve böylece çocuk da duygularına önem verildiğini anlamaktadır. Tabi bu konuşmalar her gün tekrar ederse konuşmanın çok bir önemi kalmayacaktır.

5. Çocuğun varlığını kabul etmek

Annelerin çoğu zaman söylenmeleri veya jest veya mimiklerle “keşke çocuk için acele etmeseydik tavırları ve artık dayanamayacağım serzenişleri çocukta acaba ailem beni istemiyor mu veya ben onlar için değersiz bir varlık mıyım düşüncülerinin oluşmasına neden olmaktadır. Böyle zamanlarda çocukların özel bir ilgiye ihtiyaçları vardır. Aileler yakınları tarafından desteklenmeli ve yaşantıdaki çocuğun varlığına değer verilmelidir.